Terapinin birinci aşaması; problem listesini oluşturmak, hedefleri belirlemek ve tedavi planını şekillendirmek üzere terapistin ve danışanın birlikte çalıştıkları değerlendirme ve katılım aşamasıdır.
Terapi ancak sorun doğru tanımlanabildiği takdirde başarılı olabileceği için değerlendirme aşaması tedavinin en önemli parçasıdır. Değişik sorunlar için farklı değerlendirme araçları kullanılmaktadır; bu araçlar, anksiyeteyi ve depresyonu değerlendirmek için yaygın olarak kullanılan genel kullanıma açık olan YAB-7 (7- maddeli Yaygın Anksiyete Bozukluğu ölçeği) ve PHQ-9 (Hasta Sağlığı Anketi – 9 maddeli depresyon ölçeği) de dahil olan ancak bununla sınırlı olmayan ölçeklerdir. Diğer değerlendirme araçları, Beck Youth Inventories’in Duygusal ve Sosyal Bozukluk (BYI), Beck Anksiyete Envanteri (BAI), Beck Depresyon Envanteri (BDI) ve Clark-Beck Obsesif Kompulsif Envanteri’dir (CBOCI).
Klinik psikologlar çeşitli tedavi yaklaşımları konusunda uzmandır ve ihtisasa, eğitime ve mesleki ilgi alanlarına bağlı olarak bu yaklaşımların tümü kullanılabilir. Biz, PsychEd olarak Bilişsel Davranış Terapisine (BDT) öncelik verme eğilimindeyiz.
BDT Nedir?
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), insan davranışı ve duygulanımını inceleyen psikolojik modellerden yararlanılarak geliştirilmiştir. BDT’nin amacı kişinin davranış sürecini analiz edip tanımasını sağlayarak farklı durumlara karşı gelişen düşüncelerini ve tepkilerini kendisine daha yararlı hale getirmesini sağlamaktır.
BDT, kişilerin bir durumu algılama şeklinin, durumun kendisinden çok kişinin tepkisi ile daha yakından bağlantılı olduğu kuramına dayanmaktadır. Bilişsel Davranışçı Terapi insanlara üzüntü, sıkıntı veren düşüncelerini tanımlamalarına ve düşüncelerin ne kadar gerçekçi olduğunu değerlendirmelerine yardımcı olmaktadır. Ardından, olumsuz ve çarpık düşüncelerini değiştirmeyi amaçlamaktadır.
Neden BDT?
BDT bilimsel olarak test edilmiş ve çok sayıda farklı sağlık ve ruh sağlığı rahatsızlığının tedavisine yönelik 2.000’den fazla çalışmada başarılı olduğu görülmüştür. Doğru uygulandığında BDT, bireylerin iyileşmelerine ve iyi kalmalarına yardımcı olur.
BDT araştırmaya dayalı bir terapisel tedavi yöntemidir ve birçok kişinin sıkıntılarının üstesinden gelmesine ve daha doyurucu, tatmin edici bir hayat yaşamalarına yardımcı olduğu kanıtlanmıştır. Yapılan araştırmalar depresyon, anksiyete (çocuklarda görülen anksiyete, sosyal anksiyete ve öfke yönetimi de dahil olmak üzere) ve kişilik bozuklukları olan kişilerin BDT tedavisi gördüklerinde önemli ölçüde iyileştiklerini göstermektedir. Çeşitli araştırmalar, BDT tedavi sürecini tamamlayan danışanların başlangıç seviyeleriyle karşılaştırıldığında rahatsızlıklarında önemli ölçüde iyileşme olduğunu ortaya koymuştur.
BDT’nin birincil yararları nelerdir?
• Davranışlarınıza sebep olan düşüncelerin veya kanıların tanımlanması.
• İleriye yönelik açık ve net hedeflerin belirlenmesi.
• Davranışların ve kişilerin verdiği tepkilerin değiştirilmesi için gereken önlemlerin alınması.
• Stres, anksiyete veya olumsuz düşüncelerle baş etme yollarının öğrenilmesi.
• Depresyon veya anksiyete gibi belirli duygusal tepkilerin nüksetmesinin önlenmesi.